Ngày nay có nhiều người khi bắt đầu kinh doanh thì xuất hiện câu hỏi Vốn đâu? Hy vọng bài viết này sẽ giúp mọi người có cái nhìn đa dạng hơn!
Kinh doanh không cần vốn, chi phí thấp – một bài học thực tiễn
Kinh doanh không cần vốn, chi phí thấp Làm kinh doanh có nhất thiết cần vốn lớn?
Sự thật thì không phải vậy. Tôi có lang thang một số website trên Internet và đọc được một bài viết khá là thú vị và hữu ích cho các bạn tham khảo và áp dụng vào thực tiễn.

Bạn Trần Trung Phúc chia sẻ: Thỉnh thoảng tôi đọc được 1 số bài viết khá thú vị trong mục Bạn đọc, bàn về chủ đề Kinh doanh của Vnexpress. Tôi thấy khá nhiều bạn đọc đã, đang hoặc sẽ đi tìm thành công cho mình tranh luận, luẩn quẩn trong câu chuyện để kinh doanh thành công thì phải có “Gốc”: Vốn kinh doanh? Chi phí để duy trì hoạt động kinh doanh? Và Quan hệ để thành công?

Nói qua 1 chút về tôi: Tôi năm nay 26 tuổi, sinh năm 1987. Bố tôi từng có thời gian chạy xe ôm, chụp ảnh dạo, rồi bây giờ làm công nhân. Mẹ tôi là viên chức nhà nước.Tôi luôn là học sinh giỏi, nhưng càng những năm cuối tôi càng chán học, vì thấy nền giáo dục của VN triệt tiêu tính sáng tạo, dạy người ta theo những lối mòn. Thỉnh thoảng lúc nào hứng lên thì tôi học được 1 chút, tự học, không đi ôn thi đại học ở đâu cả. Tôi tốt nghiệp phổ thông trung học loại trung bình. Tốt nghiệp đại học thương mại loại khá. Một trường không có tiếng tăm. 
Như vậy, xuất phát điểm của tôi là trung bình. Sau khi ra trường, tôi thi thử vào ngân hàng theo nguyện vọng của mẹ; lần đầu tiên đi thi tuyển, thi cho biết, đi để chép đề mang về thôi. Tôi không nghĩ sẽ đỗ, vì không học về ngân hàng, và chỉ tự mua tài liệu ôn thi trong đúng 1 tuần. Nhưng tôi đỗ, và hiện đang làm CBTD phòng KHDN tại 1 ngân hàng có tên tuổi.
Tình hình tài chính của tôi khá tốt, nhưng tôi chưa giàu, chưa thành công. Đơn giản vì tôi chưa rèn luyện đủ cho mình tố chất để kiên trì theo đuổi nó. Còn khả năng nhận diện cơ hội để thành công, tôi rất tự tin vào năng lực của mình.
Tôi chỉ xin chia sẻ quan điểm của cá nhân tôi, có thể giúp ích cho độc giả nào đó, cũng như tôi nhận được những đóng góp quý báu để hoàn thiện mình, hay những mối quan hệ mới tình cờ và thú vị.
Tôi cho rằng: “Kinh doanh không cần vốn, có thể duy trì bằng một chi phí rất thấp và hoàn toàn có thể chủ động tạo ra quan hệ” Một vài câu chuyện thật tôi đã từng trải qua để chiêm nghiệm ra điều đó:
1. Nhân viên sale quảng cáo và chủ câu lạc bộ người mẫu – Năm thứ hai sinh viên, tôi xin vào làm cộng tác viên của 1 tờ tạp chí mới. Trong khi các bạn bè khác quan tâm đến việc dựng bài, viết bài và lĩnh nhuận bút bèo bọt; thì tôi nhận ra cơ hội ở trong mảng quảng cáo, truyền thông và tổ chức câu lạc bộ của nó:
+ Tôi đề xuất thành lập 1 câu lạc bộ người mẫu. Việc đó giúp tôi chủ động người mẫu trong các show chụp hình cho báo, cung cấp PG cho các sự kiện
+ Sale quảng cáo trên tạp chí, banner trên web thực sự có thể đem lại cho bạn 1 thu nhập cực khủng. 1 trang bìa, 1 banner ở vị trí đẹp có giá 10-30 triệu đồng.
Hoa hồng 10-30% và có thể cao hơn nếu bạn thỏa thuận tốt. Hoàn toàn không cần vốn, chi phí là quần áo mặc đẹp để tạo cho người khác ấn tượng trang trọng, xăng xe đi lại…Các mối quan hệ thì do tôi chủ động search và liên lạc qua blog, mail, rồi xin số điện thoại, xin hẹn gặp… Các bạn teen thì được chụp hình, có phụ cấp nho nhỏ và quan trọng có được bộ hình đẹp là thích. Các báo điện tử, tạp chí có thêm 1 nhân viên sale, nên họ cũng không ngại từ chối. Còn việc ký được hợp đồng hay không là do năng lực của bạn.

Danh bạ của tôi có gần đủ tất cả số điện thoại của ca sỹ, diễn viên, người mẫu, hot girl…trong khi ban đầu là ko có gì. Nhưng sau tôi bỏ công việc đó, điều quan trọng nhất vì: Tôi không thích ánh mắt của khách hàng lúc đầu nhìn tôi như 1 kẻ đi cầu cạnh, xin miếng ăn. Tôi thấy mình không thích hợp với công việc tiếp thị. Tôi không phải cầu cạnh ai cả, tôi sẽ là ông chủ.
2. Ông chủ nhỏ: Kinh doanh xuất nhập khẩu – Năm thứ 4 sinh viên, tôi nhận thấy nhu cầu Order hàng hóa từ các web Trung Quốc về Việt Nam. Tôi lại chủ động search, hẹn gặp và xác minh người có thể giúp tôi đặt và chuyển hàng về.
Sau đó tôi lập web, lập nick trên các diễn đàn về dịch vụ của mình. Tôi để giá order rất cạnh tranh, hướng đến khách hàng order buôn, lãi ít nhưng số lượng nhiều và uy tín. Khách hàng của tôi ngày càng nhiều, chủ yếu ở miền Nam và miền Trung. Tôi tổng hợp đơn hàng, chuyển cho người đặt hàng, kiểm kê khi hàng về và tự chuyển ra bến xe (hôm nào mệt thì gọi xe ôm chuyển).
Tôi không phải bỏ vốn, vì tôi yêu cầu khách hàng đặt cọc trước 70% tiền hàng, còn bên đặt hàng thì tôi chỉ thanh toán nốt phần còn lại sau khi hàng đã về, và tôi có thể nợ lại đơn hàng. Chi phí cũng rất thấp, vì tôi làm việc online.
Vẫn chỉ là xăng xe và tiền mạng. Mới khởi đầu được 1 vài tháng, nhưng tôi kiếm được trên 20 triệu/ tháng. Nhưng sau tôi bỏ công việc đó, vì có người bạn xin làm chung, rồi sau đó người ấy chiếm đoạt 1 phần tiền khách hàng chuyển cho tôi. Tôi buồn vì lòng tin của mình bị sứt mẻ, tôi không thích làm công việc đó nữa.
Tôi giao lại mối quan hệ và cách thức làm ăn của mình cho người bạn khác. Người đó phát triển nó lên 1 tầm cao mới, chủ động sang tận Quảg Châu lấy hàng về và bỏ mối buôn cho các chợ.
Người bạn ấy đã mở thêm được vài cửa hàng, mua được nhà cho mình, mua nhà cho nhân viên ở, đi du lịch nước ngoài suốt. Cuộc sống rất tốt.
3. Phó giám đốc ảo, tiền thật: Kinh doanh hàng công nghệ – Năm thứ 5 sinh viên, hay gọi là năm đầu tiên đi làm: Có 1 ông anh có công ty bán đồ công nghệ, rủ tôi chung. Tôi nhẩm tính các chi phí thuê cửa hàng: 6 triệu/ tháng, nhân viên 2 người 6 triệu, các chi phí khác…vậy rơi vào tầm 15tr.
Nơi tôi về sinh sống chỉ là 1 thành phố nhỏ, chứ không phải HN phồn hoa như hồi sinh viên; việc đầu tư vốn ban đầu để kinh doanh, và chia đôi chi phí hàng tháng như vậy, tôi đánh giá là 1 việc mạo hiểm. Do đó tôi thỏa thuận tôi sẽ không góp vốn, mà sẽ chỉ ký gửi hàng hóa ở đó.
Như vậy, tôi có được danh nghĩa 1 cửa hàng to đẹp, nhân viên bán hàng, nhân viên kỹ thuật, và 1 chức danh “phó giám đốc ảo”, nhưng thực ra tôi chỉ ký gửi vài cái máy của mình ở đó. Nếu hàng của tôi, do tôi bán, thì chia 70/30; hàng của anh ấy, do tôi bán, thì chia 50/50, còn hàng tôi để tại cửa hàng, anh ấy bán, thì chia 30/70.
Đại khái thế, tôi không nhớ lắm, những gì đã qua tôi hay bỏ ra khỏi đầu. Khách trước khi mua hàng, thường chỉ xem quan mấy mẫu máy ở đấy, rồi nhờ tôi tư vấn. Tôi tư vấn cho khách máy thật chuẩn, giá thật tốt, rồi đặt máy về. Vốn tôi bỏ ra không cần nhiều, và không có chi phí.
Nhẩm tính lại thì 70% doanh thu Laptop của cửa hàng đó đều do tôi bán, mặc dù thời gian chính của tôi là đi làm ở ngân hàng, chỉ giao dịch qua điện thoại.
Vì tôi rất uy tín, giá đã báo rồi nhưng thị trường biến động, rôi sẵn sàng chịu lỗ. Trục trặc về bảo hành, tôi cũng có thể chịu lỗ để thay mới cho khách, mặc dù hãng không bảo hành cho tôi. Tôi chỉ search trên mạng để đặt hàng, nhưng tiêu chí của tôi là công ty đó phải có địa chỉ giao dịch ở phố lớn, TK công ty rõ ràng, search trên mạng không có vết, thế là tôi chuyển tiền. Chưa mất mát bao giờ. Tính ra mỗi tháng tôi lãi hơn chục triệu, cũng đủ tiền tiêu vặt. Còn đâu anh kia không cần sổ sách, thì tôi cũng nhẩm ra là anh ấy đang lỗ thực mà ông ấy không biết.
Nhưng sau tôi bỏ công việc đó, vì tôi xác minh ra có nhiều lần khách hàng đã thanh toán tiền nhưng anh găm tiền của tôi lại, bán ra giá cao hơn nhưng báo tôi thấp hơn, tráo hàng…vì tôi đi làm, chỉ cuối ngày mới ra cửa hàng. Tôi âm thầm có những biện pháp thích hợp để rút tiền về. Đến nay chỉ bị nợ lại 5-6tr đồng gì đấy, mất cũng chẳng sao. Lãi tôi tiêu đều đều hơn 1 năm rồi…
Quan điểm kinh doanh của tôi là như vậy, luôn chú ý vào mảng dịch vụ, dùng chất xám như: Môi giới bất động sản, môi giới đầu tư…và tìm kiếm phần chênh lệch trong đó. Các mô hình như web groupon như Mua Chung, rồi hình thức bán gian hàng ảo, Vietgo…tôi hình dung ra từ lâu trước khi nó ra đời, tiếc là tôi không có cơ hội để thực hiện.
Ngay cả việc đơn giản như khi tôi xây nhà, tôi cũng nhận ra rằng thợ điện nước của nhà tôi bỏ đơn giá rẻ hơn khá nhiều (vì tôi thuê ở nơi khác về làm).
Tôi có thể đi nhận thầu điện nước của các công trình nhà hàng xóm với đơn giá cao hơn rồi bắn về cho thợ của mình làm. Tôi có thể nhận làm đại lý danh nghĩa của cửa hàng bán gạch ốp lát và đồ nội thất, rồi đi kiếm khách hàng về hưởng hoa hồng. Khi có được tiếng tăm 1 chút, tôi có thể tự nhập hàng trực tiếp từ Trung Quốc về.
Nguồn hàng từ đâu, tên nhà SX và địa chỉ ghi trực tiếp trên hộp gạch, email, điện thoại đầy đủ cả… Tôi cũng từng đầu tư chứng khoán, và chưa biết thua là gì.
Tôi thích câu nói của Warren Buffett: Hãy tham lam khi người khác sợ hãi, và hãy sợ hãi khi người khác tham lam. Tôi không đầu tư theo sự biến động chu kỳ ngắn của thị trường, mà tôi phân tích vào các chỉ số thực của Công ty đó. Vinamilk, Kinhdo…là những công ty tôi quan tâm.
Sau đó vì bận, tôi bàn giao lại cho mẹ, không quan tâm đến nữa. Hiện nay tôi đã có nhà riêng, mảnh đất tôi mua ngay từ khi bắt đầu về đây làm, sinh sống, giá có 550tr. Sau khi tôi mua thì nơi đây từ thị xã thăng cấp lên thành phố, mảnh đất đó tầm 1 tỷ 2.
Nếu là nhà đầu tư, tôi lãi gấp đôi; nhưng tạm thời tôi giữ lại để ở. Tôi mới xây xong 1 căn nhà 1 tỷ 5, vay quá nửa. Nhưng không có gì phải sợ, vì tôi dãn kỳ hạn nợ dài ra, quan trọng là cân đối được dòng tiền…
Có ông anh cũng định xây nhà, thuê thiết kế, chỗ quen biết mà cũng mất 15tr. Tôi chỉ cười, bảo anh đã không có tiền mà còn hoang phí. Nhà của tôi, tôi tự thiết kế. Từ hôm xây thô xong bây giờ, đã có ít nhất 2 lần khách qua để thăm quan, chụp ảnh. Tôi lại phát hiện mình có thêm tài lẻ là trong lĩnh vực thiết kế.
Nhen nhóm trong đầu về việc thuê 1 kỹ sư làm chủ nhiệm văn phòng, 1 vài nhân viên kinh doanh, và mình sẽ là người chốt hạ đi tư vấn cho khách hàng, ký hợp đồng. Có thể lắm chứ. Còn 1 mảnh đất khác thì tạm thời đang bị treo do chưa làm được giấy tờ, và BĐS cũng đang đi xuống. Tôi không thích mảnh đất đó, nhưng bố mẹ tôi choáng vì BĐS lúc lên thành phố tăng nhanh quá, sợ tăng nữa. Tôi phân tích rằng vị trí nó không đẹp, năng lực đầu tư của chủ đầu tư yếu, hơn nữa lúc đang sốt không nên mua, còn nếu mua thì phải bán ngay. Tôi mua 7tr5 1 mét, sau đó có người trả 8tr5, mảnh đất rộng 90m2, tôi lãi được 90tr.
Nhưng bố mẹ không đồng ý cho bán, nên bây giờ bị treo ở đấy. Đọng vốn, nhưng cũng tốt, kiểm chứng cho năng lực phân tích của tôi. Người nhà tôi gặp khó khăn về tài chính, mặc dù đang vay, nhưng tôi vẫn tự tin giúp đỡ hơn 100 triệu. Vì tôi dùng thẻ tín dụng, trả vào rồi lại rút ra; thành ra cũng như trả góp, và kỳ hạn thì vĩnh viễn. Hiện nay vì lý do gia đình, nên tôi không mạo hiểm được, và đành tạm vui vẻ với mức lương trên 20 triệu/tháng.
Nhưng khi ổn ổn rồi, tôi sẽ tiếp tục bay nhảy, tôi thích làm những gì mình thích và đam mê. Kinh doanh cần cái tâm, phải đảm bảo được chữ tín; và nếu bạn không có vốn, thì hãy gạt nó ra khỏi đầu để tư duy kinh doanh theo kiểu bàn tay trắng làm lên. Tốt nhất hãy tự làm chủ, còn nếu chung, thì phải chọn đối tác thật kỹ càng. Quan hệ sẽ được tạo ra, bạn đừng ngần ngại chủ động, hãy chỉ ra cho họ lợi ích nếu được hợp tác với mình. Quan điểm của tôi vẫn là: “Kinh doanh không cần vốn, có thể duy trì bằng một chi phí rất thấp và hoàn toàn có thể chủ động tạo ra quan hệ”. Tôi tin. Còn bạn thì sao?

Nguồn: Trần Trung Phúc