Lì xì là một nét đẹp văn hóa lâu đời của các nước phương Đông vào dịp tết. Những phong bao màu đỏ, chứa tiền bên trong thường được người lớn trao cho trẻ nhỏ kèm theo một lời chúc sức khỏe, chóng lớn, học giỏi. Với thế hệ 7x – 8x, Tết gần như là dịp duy nhất trong năm, trẻ con được cầm tiền. Mỗi khi tết về, lũ trẻ lại háo hức mong chờ để được nhận những lời chúc đi kèm với những chiếc phong bao nhỏ nhỏ xinh xinh.

Ngày nay, phong tục lì xì và sự hào hứng của trẻ vẫn như ngày xưa, nhưng ý nghĩa của nó đã có phần thay đổi, biến tướng ít nhiều. Lì xì đôi khi trở thành công cụ để hợp thức hóa việc biếu xén, quà cáp đối với cấp trên. Cũng có khi nó trở thành vật so sánh độ “thoáng”, độ “ki bo” của người lớn. Những đồng tiền trong bao lì xì mang mệnh giá lớn dần, thậm chí là tiền mặt trực tiếp. Và khi con trẻ biết so sánh, con sẽ biết bác A “thoáng” hơn, giàu hơn bác B.

Việc dạy con trẻ về văn hóa ngày tết, trong đó có lì xì là hết sức cần thiết. Đã có nhiều tình huống dở khóc, dở cười khi con chê tiền lì xì ít, không nhận khiến gia chủ và khách bối rối. Cũng có những bậc cha mẹ coi lì xì là chuyện vay trả. Nếu người ta lì xì con mình 200 nghìn thì mình cũng phải tìm cách lì xì lại con họ 200 nghìn hoặc hơn chứ không được kém. Khi các con chứng kiến những cách làm lệch lạc đó về lì xì, ý nghĩa của nó dần mất đi.

Tại khóa học Thiếu Niên Siêu Đẳng, khi được hỏi về tiền lì xì sau tết, hầu hết các con đều tỏ ra thất vọng và tổn thương. Lúc nhận vui bao nhiêu thì lúc bị bố mẹ đòi lại buồn bấy nhiêu. Trong quan niệm của nhiều bậc phụ huynh, trẻ con không nên cầm tiền vì sẽ hư. Vậy cớ sao lại tặng tiền cho con trẻ? Chính người lớn đã tạo ra sự cám dỗ về tiền bạc trong con rồi bằng lý lẽ và quyền lực của mình để tước đoạt lại. Những tổn thương này, ngày càng lớn dần cùng các con. Mỗi dịp tết về, các con cũng chẳng mặn mà gì khi nhận lì xì cùng với lời chúc của người lớn bởi tâm lý rằng sẽ bị bố mẹ đòi lại thôi. Lời hứa rằng bố mẹ chỉ giữ hộ thôi, khi nào con lớn sẽ trả lại, các con thừa hiểu là những lời nói dối. Bên cạnh đó, sẽ có con giấu đi một ít trước khi nộp lại, điều này bắt đầu nhen nhóm sự dối trá và không tin tưởng giữa con cái với bố mẹ.

Vậy chúng ta phải làm gì với số tiền này?

Khi được học về quản lý tài chính cho con trẻ, đã có rất nhiều vị phụ huynh có được cách làm hay. Thay vì cấm đoán, chúng ta chỉ cần dạy các con cách quản lý tiền hiệu quả và cùng con kiểm soát nó. Với 6 chiếc lọ, các con được dạy cách chi tiêu, tiết kiệm, sử dụng tiền đúng mục đích. Điều này khiến con có được cảm giác được làm chủ đồng tiền và tin tưởng ở bố mẹ. Khi có tiền, con cần được động viên để tìm cách kiếm nhiều tiền hơn bằng sức lao động của mình. Dần dần, con sẽ có được thói quen tốt để tự lập. Bố mẹ lúc này chỉ đóng vai trò giám sát, cố vấn và thực sự là một người bạn đồng hành của con.

Khi con hiểu rằng, những lời chúc sức khỏe, mau lớn, học giỏi mới là điều đáng quý thì những phong bao lì xì trở lại đúng giá trị của nó là một nét đẹp văn hóa của người Á Đông./.

Nguyễn Công Bình

Trainer khóa học Thiếu Niên Siêu Đẳng